Ondersteuning van de aorta in plaats van vervanging: “Als tweede ziekenhuis in Nederland voeren we de PEARS-procedure uit.”
Onlangs is de PEARS-operatie voor het eerst in Thorax Centrum Twente uitgevoerd. De #PEARS-operatie (Personalized External Aortic Root Support) is een hartoperatie waarbij de aorta – de grootste slagader van ons lichaam – van buitenaf wordt #ondersteund. Dit gebeurt wanneer de aorta verwijd is en daardoor dreigt te scheuren. “Om dat te voorkomen, moet je tijdig ingrijpen”, vertelt chirurg Mimi ter Weeme. “Normaal gesproken wordt een deel van de aorta vervangen door een buisprothese, maar bij de PEARS-procedure blijft de eigen aorta behouden.”
Minder complicaties
Het ondersteunen in plaats van vervangen biedt patiënten een minder ingrijpende behandeling. Tegelijkertijd zorgt het voor een lagere kans op complicaties. “Omdat de aorta niet wordt vervangen, is er geen kans op lekkage. Op de lange termijn is er geen noodzaak voor levenslange inname van bloedverdunners, zoals wel vaak het geval is bij patiënten met een mechanische klep”, licht chirurg Tomasz Płonek MD, PhD, FEBCTS (cardiac) toe.
Strenge bloeddrukbewaking
Tijdens de traditionele operatie aan de aorta ligt het hart stil en neemt een hart-longmachine de bloedcirculatie over. Tijdens de PEARS-procedure is dit niet nodig; de prothese wordt om de aorta heen gelegd, terwijl het hart nog bloed pompt.
“Dat maakt de operatie uitdagend”, vertelt anesthesioloog Nicobert Wietsma .
“Als het hart bloed pompt, zorgt dat voor druk op de aorta (de bloeddruk). De chirurgen kunnen de prothese alleen om de aorta leggen als de druk laag is. Een te hoge druk zorgt ervoor dat de aorta kapot kan gaat.” De samenwerking tussen anesthesiologen (die de bloeddruk verlagen) en de neurofysiologen (die de hersenactiviteit van de patiënt bewaken) is hierbij ontzettend belangrijk. “We gaan naar een bovendruk van rond de 65, dat is een beetje een grijs gebied. Als je in de literatuur kijkt naar de grenzen voor bloeddrukregulatie, zitten we daar ver onder. Vandaar de strenge bewaking, om neurologische schade te voorkomen”. Mimi vult aan: “Dat maakt deze operatie ook een team-effort. Je hebt elkaar nodig”.
Multi-disciplinair
In het proces vóór de operatie zijn ook verschillende disciplines betrokken. De op maat gemaakte prothese wordt ontwikkeld met behulp van geavanceerde CT-beeldvorming. De beelden die hieruit komen, worden omgezet in de fysieke Dacron-prothese door een gespecialiseerd team in Engeland. De radiologen in MST moeten voor de geavanceerde CT-beeldvorming gebruik maken van een nieuw protocol.
De eerste patiënt
“De eerste PEARS-operatie ooit is 20 jaar geleden uitgevoerd bij de uitvinder zelf, Tal Golesworthy. Dat is best uniek”, vertelt Tomasz. Sindsdien zijn ongeveer 1.000 van deze operaties uitgevoerd. Er is een grote database waarin elke PEARS-operatie die is uitgevoerd, staat beschreven. Hieruit blijkt dat de resultaten van de operatie uitzonderlijk goed zijn. Was de eerste patiënt gespannen omdat het de eerste PEARS-operatie was in MST? “Nee, zeker niet. Het is namelijk absoluut geen experimentele behandeling. We kunnen bij deze operatie ook altijd terugvallen op de traditionele methode als dat nodig is.”
Mimi ter Weeme: “We zijn natuurlijk hartchirurgen; zo’n nieuwe ingreep is voor ons vooral interessant, maar niet spannend.”
Het leren van een nieuwe procedure: samenwerking AMC
Cardioloog Lodewijk Wagenaar heeft eerst twee patiënten naar Amsterdam UMC doorverwezen voor deze operatie en vervolgens heeft hij het balletje in MST opgegooid: “Medisch Spectrum Twenteis een van de weinige ziekenhuizen in Nederland waar de cardiologie en hartchirurgie één #vakgroep vormen. We hebben daardoor extreem korte lijntjes.”
“We zijn allemaal een keer naar Amsterdam UMC gegaan om daar de operatie bij te wonen”, vertelt Nicobert. David (Dave) R. Koolbergen, werkzaam in Amsterdam UMC, heeft de operatie al tientallen keren uitgevoerd en is op dit gebied de enige expert in Nederland. Dr. Koolbergen kwam voor de eerste operatie in MST als proctor hiernaartoe. Het team verwacht dat dr. Koolbergen nog 5 tot 10 keer aanwezig zal zijn, waarbij ze de operatie steeds zelfstandiger uitvoeren.
“Zo’n samenwerking met Amsterdam UMC is ontzettend belangrijk. Kennis moet je overdragen, je doet het samen”, vertelt Tomasz.
Succesvol
Het team is het over één ding eens: “We zijn enorm trots dat we dit #samen hebben gedaan met zoveel verschillende disciplines. We zijn een #innovatief centrum, staan open voor nieuwe ideeën en werken binnen verschillende afdelingen goed met elkaar samen. Op die manier is er heel veel mogelijk.” Ze hopen per jaar ongeveer 20 van deze operaties te kunnen uitvoeren: “Het zou mooi zijn als ziekenhuizen uit andere regio’s ons ook weten te vinden. Patiënten zullen zich dan misschien landelijk verspreiden over Amsterdam UMC en MST.”